26 Kasım 2011 Cumartesi

İğne Oyası Nedir?


Türk Milli Kültürü'nün özgün niteliklerinden ödün vermeden, çağa uygun hale gelmesi için bayan el sanatlarından olan oyaların, gündelik yaşantımızda yer edinmesi, geçmişimizden gelen bu güzel mirasın gelecek nesillere iletilmesi ve zamanla kaybolup gitmemesi yönünden çok mühimdir.Geçmişte toplumumuzda, belli bir eğitim almadan bu denli yüksek nitelikli el sanatı ürünleri yapan Türk hanımlarının yeteneklerinin yitirilmesini önlemek adına kadın el sanatlarının başını çeken iğne oyalarının teknik, renk ve biçim bakımından ele alınıp pratiğe dökülmesi, bu sanatın devamlılığı açısından oldukça önemli ve hatta gereklidir.



Oyacılığın örgü sanatı içerisinde mühim bir konumu vardır. Özellikle iğne oyası yapımında kullanılan ipek gibi pahalı, zor elde edilen malzeme ve zaman alan yapımı nedeniylede her zaman değerini korumuştur.

Endüstrinin gereği kurulan fabrikalarda ihtiyaç maddelerinin seri ve ucuz bir şekilde üretilmeye başlanması artık pahalıya mal olan, ağır emeği ve özveriyi gerektiren el sanatlarımızın ikinci plana atılmasına neden olmuştur.

El sanatları, bütün halk sanatları gibi, bir ulusun kültürel kişiliğinin en canlı ve en anlamlı bölgeleridir. Birçok uygarlığın beşiği olan Anadolu yine bu uygarlıkların kültürlerini her köşesinde hala yaşamaktadır. Türklerin Anadolu’ya yerleşmesinden sonra bu eski uygarlıkların kültürleri yeni bir sentez içinde varlıklarını sürdürmüşlerdir. İşte bu nedenle Anadolu’daki el sanatlarının kökleri çok eskilere gitmekte bu özellik onları daha anlamlı ve araştırmaya değer kılmaktadır.

Hızlı üretim teknolojisi ve zevklerin sürekli değişmesine karşın Anadolu el sanatları Türk kadının el yeteneğinde ve çağdaş sanat anlayışına uygun olarak soyut varlığını devam ettirmektedir. Oya sanatçıları eserlerini üretirken, ümidi, sevgiyi, acıyı türlü şekillerde biçimlendirmişlerdir. Ayrıca bu alanda uğraş verirken çeşitli oyunlar, adetler ve gelenekler oluşmuştur.

Türk halkının üstün zevkini, zekasının incelik ve yaratıcılığının tamamıyla yansıtan el sanatlarından iğne oyaları ‘oya’ gibi sözüyle de güzellik sembolü olmuştur.